هنگام پرورش فلفل، به اقدامات پیشگیرانه توجه ویژه ای می شود. مراقبت و بازرسی منظم از بوته ها برای تشخیص به موقع آفات یا بیماری ها ضروری است. اگر علت به موقع مشخص نشود و درمان انجام نشود، گیاهان مبتلا می توانند به مدت 1-2 هفته بمیرند. سرسبزی فراوان و محیط مرطوب شرایط مطلوبی را برای پیشرفت در بیماری های مختلف و یا آلودگی به حشرات ایجاد می کند. باغداران بعد از مشکل پژمردگی نهال های کاشته شده، مسئله کنترل آفات و بیماری در فلفل را در جایگاه دوم قرار دادند. بنابراین، شما نباید از اولین علائم آسیب به یک گیاه یا میوه چشم پوشی کنید!

آنتراکنوز (Anthracnose) :

اصطلاح آنتراکنوز به گروهی از بیماری‌های قارچی گفته می‌شود که می‌تواند طیف گسترده‌ای از گونه‌های گیاهی، درختان، درختچه‌ها، گیاهان زینتی، خوراکی و همچنین محصولات زراعی باغی را مبتلا کند. اگرچه علائم آنها مشابه هستند اما قارچ‌های ایجاد کننده‌ی این بیماری از میزبانی به میزبان دیگر متفاوت است. گیاه فلفل دلمه ای نیز از این بیماری مصون نبوده و عامل بیماری آن روی محصولات دیگری همچون سیب، بادام، گوجه فرنگی، هلو، توت فرنگی، بادمجان، کرفس، مرکبات و … تاثیرگذار است.

علائم بیماری آنتراکنوز فلفل دلمه:

بیماری آنتراکنوز فلفل می‌تواند در تمام مراحل رشدی، کل قسمت‌های گیاه را آلوده کند.

– آلودگی در مرحله گیاهچه‌ای ممکن است بر روی برگ‌های لپه‌ای (کوتیلدون) محدود شود و گسترش پیدا نکند.

میوه ها

به طور معمول علائم این بیماری، روی میوه‌هایی که در حال رسیدن هستند بیشتر دیده می‌شود.

– نشانه های بیماری گیاهی آنتراکنوز فلفل دلمه روی میوه‌های درحال رسیدن در ابتدا به شکل زخم‌ها و لکه های کوچک آبسوخته، فرورفته، دایره ای یا کمی زاویه دار و در اندازه‌های متفاوت است که بعداً به رنگ برنزه و قهوه‌ای تغییر رنگ داده و نرم و کمی فرو رفته می شوند.

– حلقه های متحدالمرکز درون لکه های روی میوه ایجاد می شود.

– مرکز لکه ها ابتدا نارنجی، خرمایی یا قهوه ای بوده و ممکن است ساختارهای قارچ به صورت نقاط سیاه بسیار ریز درون این لکه ها دیده شوند، سپس به سیاه تغییر رنگ داده و بافت های مجاور رنگ روشن تری دارند.

– با بالغ شدن لکه، ریزسختینه های قارچ روی لکه ها به وجود میآیند.

– با گسترش سریع آلودگی روی میوه فلفل دلمه ای، زخم‌های تیره به یکدیگر پیوسته و بزرگتر می‌شوند و سطح بیشتری از بافت میوه را در بر میگیرند.

– در صورت وجود رطوبت کافی بافت قا رچی خاکستری یا صورتی رنگ و نارنجی به صورت دوایر متحدالمرکز روی این بخش‌ها تشکیل می‌شود.

– در اواخر فصل، میوه رسیده پوسیده می شود.

آنتراکنوز می‌تواند میوه‌های سبز و بالغ (قرمز رنگ) فلفل دلمه ای را آلوده کند ولی علایم آن تا زمان رسیدن و تغییر رنگ روی میوه ظاهر نمی‌گردد.

ساقه و برگ

در مواقعی که شدت بیماری بالا باشد، علائم آلودگی روی ساقه و برگ‌ها نیز قابل مشاهده است.

– علائم بیماری آلودگی برگها با لکه های کوچک، گرد و قهوه ای رنگی که به وسیله ی هاله ای زرد احاطه شده اند قابل تشخیص است. لکه ها روی برگ ها بزرگتر شده و درون آن ها دوایر متحدالمرکز زرد و قهوه ای و موجی شکلی مشاهده می شود.

– لکه ها از حاشیه برگ ها شروع شده و کم کم توسعه یافته و سر انجام تمام پهنک برگ را فرا می گیرد و باعث خشک شدن برگ می شود.

– نشانه‌های بیماری که به ندرت روی ساقه، شاخه و برگ‌ها مشاهده می‌شود، به صورت نقاط و لکه های قهوه ای- خاکستری کوچک ، نامنظم و همراه با حاشیه قهوه ای تیره دیده می‌شوند.

– در اواخر فصل، مرگ سرشاخه ها رخ می دهد.

ریشه

– ریشه های آلوده لکه های قهوه ای رنگی را نشان میدهند.

– در ریشه های مسن، کورتکس (پوست) به راحتی جدا میشود.

– گیاهان بیمار را به علت سیستم ریشه ای آسیب دیده به راحتی میتوان از خاک بیرون کشید.

عامل بیماری، نحوه انتشار و چرخه زیستی آنتراکنوز فلفل دلمه:

این بیماری در واقع توسط گروهی از قارچ های جنس Colletotrichum از جمله: Colletotrichum capsici, C. gloeosporioides, C. coccodes, C. acutatum. ایجاد می شود.

این عوامل بیماری زا در واقع می توانند گیاهان فلفل دلمه ای را در تمام مراحل رشدی، میوه های نارس، بالغ و پس از برداشت آلوده کنند. همچنین آنها می توانند توسط نشاهای آلوده، بیماری جدید را ایجاد کنند. باد و باران نقش زیادی در جابجایی عامل بیماری دارد. بارندگی و آبیاری بارانی سبب انتشار اسپورهای این قارچ شده که اغلب منجر به تلفات شدید عملکرد بخصوص زمانی که روی بافت میوه زخم باشد، می‌گردند. مه و شبنم نیز در پیشروی بیماری موثر است. زمستان گذرانی عامل بیماری روی بذور و بقایای گیاهی داخل خاک صورت می گیرد و می‌تواند به مدت طولانی از سالی به سال دیگر به صورت سختینه بقا خود را حفظ کند. آب و هوای گرم و مرطوب شرایط مناسبی برای توسعه و گسترش این عامل قارچی فراهم می‌کند. بسته به گونه Colletotrichum دامنه دمایی مناسب برای فعالیت این قارچ بین ۲۰ الی ۲۷ درجه سانتیگراد می‌باشد. آلودگی میوه در دمای 10 تا 30 درجه سانتی گراد رخ می دهد و رطوبت سطح میوه شدت آنتراکنوز را افزایش می دهد.

راه‌های پیشگیری و کنترل بیماری آنتراکنوز فلفل دلمه:

–  تناوب زراعی دو تا سه ساله با گیاهان غیرمیزبان (برای جلوگیری از وقوع آلودگی بایستی از کشت متوالی فلفل دلمه با گیاهان خانواده سولاناسه (به خصوص گوجه فرنگی، بادمجان) و توت فرنگی اجتناب کرد).

– استفاده از زمین‌های زراعی با زهکشی مناسب برای جلوگیری از جمع شدن آب

– قرار دادن مالچ بین ردیفها برای جلوگیری از انتقال اسپور بین خاک و گیاه

– ترکیب کود آلی با خاک برای افزایش میزان کربن آن

– رعایت تعادل در استفاده از کودها و تقسط کردن کود نیتروژن

– کاشت بذور سالم و گواهی شده و پایه‌های عاری از بیماری

– استفاده از بذر با کیفیت بالا

– استفاده از واریته های مقاوم در صورت وجود

– در زمینه کنترل ارگانیک: بذرهای آلوده فلفل دلمه ای را می توان با خیساندن در آب گرم 52 درجه سانتی گراد به مدت 30 دقیقه ضدعفونی کرد. دما و زمان باید به طور دقیق رعایت شود تا اثر مطلوب ایجاد شود.

– بررسی علائم بیماری در نشاها قبل از کاشت آنها

– رعایت اصول بهداشتی گلخانه

– کاهش رطوبت و تهویه مناسب در گلخانه

– خودداری از آبیاری بارانی

– انجام آبیاری فقط در زمان صبح

– کنترل مرتب علائم بیماری در مزرعه و گلخانه

– به حداقل رساندن آسیب به بافت میوه از طریق کنترل آفات

– در زمینه کنترل شیمیایی: استفاده از سموم قارچ‌کش حاوی مانکوزب یا ترکیبات مسی در صورت نیاز (شروع مبارزه از زمان گلدهی)

– شخم عمیق زمین بعد از برداشت

– جمع آوری و سوزاندن تمام بقایای گیاهی بعد از برداشت

– مبارزه و از بین بردن علف های هرز ( به خصوص تاجریزی، تاتوره و اطلسی) و بقایای گیاهی آلوده

تهیه شده در واحد تحقیق، توسعه و آموزش فلفل زار

https://felfelzar.ir

felfelzar@yahoo.com