میوههای سبز، زرد، نارنجی، قرمز و بنفش فلفل، همگی با انجام گرده افشانی در این گیاه تولید میشوند. فلفل در واقع یک گیاه چند ساله است ولی در مناطق سرد به صورت یک ساله رشد میکند. این گیاه در مناطقی که زمستانهای سردی ندارند تا چندین سال زنده میماند. گرده افشانی گیاهان توسط باد و حشرات گرده افشان انجام میشود. زمانی که گیاه در معرض این موارد نباشد ممکن است گرده افشانی به درستی انجام نشود. زمانی که در گیاه فلفل، میوهای شکل نمیگیرد و گلها میریزند، یکی از دلایل این اتفاق ممکن است انجام نشدن گرده افشانی باشد. فلفل یک گیاه خود گرده افشان است و حتی با تعداد کمی زنبور و یا حتی یک نسیم ملایم هم میتواند گرده افشانی را انجام دهد.
گلریزی در گیاه فلفل
فلفلهای رنگی، گلهای بسیار حساسی نسبت به باد و عوامل محیطی دارند، همچنین عدم تغذیه مناسب موجب تشکیل گلهای ناقص و در نتیجه ریزش گل خواهد شد. اما به طور کلی ریزش گلهای گیاهان به دلیل عدم گرده افشانی مناسب و همچنین ناقص بودن اندام گل گیاه اتفاق می افتد. برای جلوگیری از این اتفاق استفاده از مواد غذایی مانند کلسیم و بر، به شدت مهم میباشد و همچنین عناصر فسفر و پتاسیم موجب رسیدگی کامل گردههای گلها میشود. باید توجه داشت در صورت عدم تغذیه متعادل، گیاه تحت استرس قرار گرفته و به جای نگهداری گل و گرده افشانی مناسب، گلریزی برای گیاه اتفاق خواهد افتاد.
عوامل دیگری نیز باعث ریزش گلهای فلفل میشوند، از جمله این عوامل:
دمای خیلی بالا یا خیلی پایین: زمانی که دمای هوا به طور ثابت زیر 15 درجه و یا بالای 33 درجه باشد، گیاه فلفل میوه تولید نمیکند و در نتیجه گلها خشک میشوند و میریزند. در چنین شرایطی در گرم ترین زمان روز برای گیاهان فلفل یک سایبان درست کنید و خاک را به طور مرتب مرطوب نگه دارید.
آبیاری و رطوبت خیلی زیاد یا کم: خاک خشک تاثیرات منفی روی گیاه فلفل دارد. زمانی که هوا خیلی گرم است، بهتر است اطراف گیاه مالچ اضافه کنید تا رطوبت خاک حفظ شود.
کمبود نیتروژن یا استفاده بیش از حد از کودهای نیتروژنی: در صورتی که گیاه دچار کمبود نیتروژن باشد، قادر به نگهداری گلها نیست و در نتیجه گلها میریزند. همچنین اگر از کودهای غنی از نیتروژن بیش از حد استفاده شود، گیاه شاخ و برگهای زیادی تولید میکند و فقط تعداد کمی گل و میوه در گیاه شکل میگیرد. بنابراین هر دو هفته یک بار به گیاه فلفل کمپوست چای یا امولسیون ماهی رقیق شده بدهید. همچنین میتوانید از کودهای NPK 5-10-10 نیز استفاده کنید. کود را مطابق با دستورالعمل شرکت سازنده به گیاه دهید. بهتر است قبل از کاشت نهال فلفل در زمین، خاک را با کمپوست و کود حیوانی پوسیده مخلوط کنید.
آفات و بیماریها همچنین بر تولید میوه تأثیر میگذارند. شپشهای فلفل از جوانهها، شکوفهها و میوهها تغذیه میکنند. در صورت مشاهده سوسکهای تیره 3 میلیمتری، آنها را با دست از گیاه جدا کنید. کرمهای گوجه فرنگی همچنین به گیاهان فلفل حمله میکنند. با دست این کرمها را از روی گیاه بردارید. بهتر است در حین انجام این کار از دستکش استفاده کنید.
در صورتی که همه این موارد کنترل شده هستند و مشکلی ندارند، به احتمال زیاد علت ریزش گلهای فلفل، عدم انجام گرده افشانی میباشد.
زمان تشکیل میوه و گرده افشانی
زمانیکه بوته فلفل دلمه ای به اندازه کافی رشد کرد و بر روی ساقه آن 8 الی 10 تا برگ رویید، در انتهای ساقه گل تشکیل خواهد شد. گل ها در انتهای شاخه و یا بین برگ و شاخه تشکیل میشوند. گیاه فلفل دلمه ای از جمله گیاهان خود گرده افشان است. گل ها بعد از 36 ساعت بارور میشوند. کیفیت گلدهی و اندازه میوه به دمای محیط گلخانه وابسته است. دمای 21 الی 25 درجه برای باروری گل های فلفل دلمه ای ضروری است. گلها به صورت افقی یا آویزان قرار میگیرند و گرده میتواند به راحتی روی سطح کلاله بچسبد و احتمالاً در مزرعه، حشرات در انتقال گرده و افزایش به میوه نشستن کمک میکنند. فلفل توانایی تولید میوه پارتنوکارپ (میوه بدون دانه) را دارد بویژه زمانی که دمای هوا پایین باشد. افزایش تعداد میوه در هر بوته باعث کاهش اندازه میوهها شده و بر عکس زمانی که تعداد محدودی میوه روی گیاه تشکیل شود آنها از رشد بیشتری برخوردار بوده و اندازه آنها افزایش مییابد.
در زمان تنش، شکوفههای فلفل (صرف نظر از اینکه خود گرده افشان هستند یا خیر) به منظور تولید میوه نیاز به کمک دارند. استرس ممکن است به دلیل کمبود عوامل گرده افشان یا دمای بیش از حد زیاد باشد. در این اوقات استرس زا ممکن است لازم باشد گرده افشانی گیاهان فلفل را خودتان انجام دهید. اگرچه وقت گیر است، ولی در صورت تمایل به تولید میوه، بهتر است انجام شود.
چگونگی انجام گرده افشانی دستی فلفل
چگونه میتوان گیاهان فلفل را گرده افشانی کنید؟ در هنگام گرده افشانی فلفل، گرده از بساک به کلاله یا قسمت مرکزی گل منتقل میشود و در نتیجه لقاح انجام میگردد. گردهها نسبتاً چسبنده هستند و از تعداد زیادی دانههای ریز پوشیده شده با برآمدگیهای انگشت مانند تشکیل شدهاند که به هر چیزی که با آن در تماس هستند میچسبند. برای گرده افشانی گیاهان فلفل، این کار را بین ظهر تا ساعت 3 بعد از ظهر انجام دهید تا گردهها در اوج خود باشند.
از یک قلمو یا گوش پاک کن برای انجام گرده افشانی استفاده کنید تا گردهها را به آرامی در گلها انتقال دهید. قلمو یا گوش پاک کن را درون گل بچرخانید تا گردهها جمع شوند سپس به آرامی گردهها را به انتهای کلاله گل بمالید. اگر گردهها به خوبی به قلمو نمیچسبند، بهتر است ابتدا قلمو را با آب مقطر خیس کنید.
فقط مواظب باشید این کار را به آرامی انجام دهید تا از صدمه دیدن گلها جلوگیری شود. اگر گلها از بین بروند، دیگر میوهای در گیاه شکل نمیگیرد. زمانی که چندین نوع فلفل دارید، از انجام گرده افشانی متقابل بین گیاهان فلفل خودداری کنید.
همچنین می توانید گیاه را به آرامی تکان دهید تا به انتقال گرده از شکوفه به شکوفه کمک کنید.
نکته مهم: اگر هم فلفل شیرین و هم فلفل تند کشت کرده اید، ممکن است گرده افشانی متقابل داشته باشند. این موضوع روی میوه های هر گیاه تاثیری نخواهد داشت. فلفل دلمه ای، شیرین می ماند و فلفل تند، تند می ماند. با این حال، بذرها هیبرید خواهند بود و مطابق با گیاه مادر رشد نخواهند کرد. اگر در حال رشد وراثت هستید و قصد دارید از تشکیل بذرهای هیبرید جلوگیری کنید، می توانید هر شکوفه را با یک کیسه کاغذی یا پارچه ای بپوشانید تا از بازدید زنبورها و سایر گرده افشان ها از گل ها و تقسیم گرده ارقام دیگر جلوگیری شود.
تهیه شده در واحد تحقیق ، توسعه و آموزش فلفل زار
https://felfelzar.ir
felfelzar@yahoo.com