برای حصول عملکرد بهینه در گلخانه همـراه با استفاده از حداکثر فضا و امکانات موجـود در تولیـد محصول، باید با انجام هرس، تعادل بین رشـد رویشـی (برگ ها و ساقه ها) و رشد زایشی (گل ها و میوه هـا) در بوته ها برقرار شـود. اگـر هـرس صـورت نگیـرد مقـدار زیادی از منابع گیاه صرف تولید برگهـا و سـاقه هـای نامطلوب میشود.

هرس فلفل دلمه ای

گیاه فلفل به صورت مستمر تولید ساقه و برگ جدید می نماید و از رشد نامحدودی برخوردار است. جهت ایجاد تعادل و افزایش تولید، هرس فلفل گلخانه ای ضروری است و باید برگ ها و گل های اضافی حذف شود. به دلیل تراکم ۳ بوته درهر مترمربع، هرس فلفل گلخانه ای باعث افزایش جریان هوا، کاهش بیماری ها و آفات و جلوگیری از شکستن ساقه های آن در اثر سنگینی وزن میوه ها می شود. فلفل در حال رشد دو ساقه دارد و وقتی که بزرگ تر می شود چهار ساقه خواهد داشت. نگهداری دو ساقه فرعی و حذف کلیه شاخه های ثانویه از اصول اصلی هرس فلفل می باشد. فلفل هایی که دو ساقه دارند تحت شرایط گرمتر انعطاف پذیرتر هستند. بعد از گذشت یک هفته که بوته های فلفل تعداد ۲ تا ۳ ساقه در محل شاخه دهی تولید کردند دو تا از قوی ترین ساقه ها انتخاب و نگهداری می شود. این ۲ ساقه قادر به تولید کامل گیاه در طول سال خواهند بود. هر ساقه تا ارتفاع ۴ متر رشد می کند و برای قائم ماندن نیاز به حمایت دارد بنابراین از ریسمان های آویزان به سقف برای این مساله استفاده میشود و برای رشد عمودی گیاه استفاده از داربست بهترین راه حل است.

برگ ها و جوانه های جانبی که از اطراف بندهای جدید بر روی ساقه اصلی رشد کرده اند هرس می شوند تا شکل گیاه حفظ شود. بوته فلفل از محل گره ها گلدهی نموده و شروع به تولید محصول می نماید. در هنگام هرس باید دقت شود که جوانه انتهایی تنه اصلی کور نشود. سیستم تربیت بوته به روش اسپانیایی و روش V می باشد، که شامل شکل دادن به دو ساقه اصلی و حفظ یک یا چند برگ بر روی هر گره می باشد.

بوته فلفل تقریبا در هر دو هفته هرس می شود و نظریات زیادی درمورد هرس فلفل دلمه وجود دارد ولی در کل هرس اول فصل و هرس آخر فصل دو نوع متداول هرس فلفل دلمه ای است.

هرس اول فصل :

هرس ابتدای فصل به افزایش عملکرد گیاه کمک میکند و موجب دسترسی نور خورشید به قسمت های عمیق تر گیاه شده و به رشد بهتر فلفل کمک می‌کند. طبق مطالعات دانشگاهی انجام این هرس باعث افزایش تعداد میوه نمیشود اما در عوض بر کیفیت میوه تاثیرگذار است. بنابراین هرس فلفل دلمه ای معامله ای است بر اساس تعداد میوه کمتر اما در عوض تولید میوه های بزرگتر و با کیفیت بالاتر.

نحوه هرس اول فصل: این هرس زمانی انجام می‌شود که حداقل بلندی گیاه ۳۰ سانتی متر باشد، در این سایز شما به راحتی ساقه اصلی گیاه را میبینید. اکثر گیاهان فلفل ساقه ای به شکل y دارند و به مرور با رشد گیاه y های کوچک و کوچکتری از ساقه اصلی ایجاد می‌شود. در این نوع هرس تمرکزتان روی y بزرگ تر باشد و سایر شاخه ها از جمله مکنده ها را هرس کنید. مراقب باشید که به y اصلی صدمه نزنید چرا که این قسمت ستون فقرات گیاه شما محسوب میشود.

هرس آخر فصل:

هرس آخر فصل به منظور سرعت بخشیدن به رشد فلفل هایی است که روی گیاه قرار دارد. این هرس به تسریع در فرآیند رسیدن کمک میکند.

نحوه هرس آخر فصل: در آخر فصل تمام شاخه های گیاه به جز شاخه هایی که میوه دارند را کوتاه کنید، از کل گیاه هرشاخه ای که گل و میوه دارد را جدا کرده و بقیه را هرس کنید. این هرس باعث تمرکز گیاه روی سایر قسمت‌ها می‌شود.

زمانی که اولین میوه ایجاد می شود، فلفل به صورت یک ساقه رشد می کند و از آنجایی که در کشت گلخانه ای فلفل دلمه ای هرس بوته از اهمیت بالایی برخوردار است، اولین فلفل قبل از این که رشد کند باید حذف شود. همچنین توصیه می شود که گره های دوم و سوم هم حذف شود. اما اگر شرایط بهینه باشد حذف اولین گره کافی است.

هر گره بعد از تقسیم اولیه در یک برگ، به یک فلفل و دو شاخه تبدیل می شود. بعضی از فلفل ها به چند شاخه در هر گره تقسیم میشوند، اما فلفل گلخانه ای دو شاخه تشکیل می دهد. در هر گره بعد از تقسیم اولیه شاخه قوی تر را برای ادامه رشد انتخاب کنید و شاخه دیگر را حذف کنید. هرس هر دو هفته و یا بعد از رشد گیاه به اندازه ۱۵ سانتی متر از آخرین هرس، انجام می شود. اگر میوه ای تغییر شکل داد آن را نیز حذف کنید.

چگونگی حذف گره و شاخه: تمام برگ های کوچک و متوسط همراه با گره را قطع کرده و تنها برگ بزرگ را نگه دارید و اضافه های شاخه را که از برگ بزرگ بلند تر است را قطع کرده، به طوری که برگ بزرگ ادامه شاخه اصلی شود.

همانطور که گیاهان فلفل شما رشد می کنند و بالغ می شوند، مراقب ساقه ها و برگ هایی باشید که به سمت داخل و به سمت مرکز گیاه رشد می کنند، زیرا فضای آنجا محدود است و برای پشتیبانی از تولید فلفل در اندازه کامل بسیار شلوغ است. گیاه خود را تشویق کنید تا به سمت بیرون رشد کند، به خصوص به سمت پایه آن، که این سبب حفظ مرکز ثقل گیاه میشود و بنابراین احتمال واژگونی آن کمتر است.

از رشد شاخه های جدید در اطراف پایه ساقه نیز جلوگیری کنید تا فضایی برای آویزان شدن فلفل ها فراهم شود.

و در پایان، هرس انجام شده نباید شدید باشد زیرا هـرس شـدید مـی توانـد بـا وارد کردن تنش به گیاه موجب اتلاف انرژی گیاه و کاهش تولید کمی و کیفی محصول شود، بنابراین هرس باید توسط افراد ماهر و در زمـان مناسب صورت گیرد.

تهیه شده در واحد تحقیق، توسعه و آموزش فلفل زار

https://felfelzar.ir

felfelzar@yahoo.com