عارضه پوسیدگی گلگاه (BER) میوه ها از جمله اختلالات فیزیولوژیک (physiological disorder) شایع در فلفل ها و برخی دیگر از سبزیجات گلخانه ای نظیر : گوجه فرنگی ، هندوانه و کدو است.

عوامل ظهور این عارضه: به‌طور کلی زمانی که تقاضای گیاه برای جذب کلسیم بالا می‌رود ولی عرضه آن کم باشد، علایم سوختگی گلگاه در روی میوه مشاهده می‌شود. از نظر مدیریتی هم، میزان دسترسی گیاه به آب مهمترین مسئله در رابطه با سوختگی گلگاه می‌باشد.

در رابطه با جذب کلسیم

• – وجود مقادیر مازاد عناصر پتاسیم و منیزیم در خاک از عوامل ضدیت یا “آنتاگونیستی” است که از جذب کلسیم مورد نیاز گیاه ممانعت به عمل می آورد.
• – در PHکمتر از 5 از جذب کلسیم توسط عنصر آلومینیوم جلوگیری می شود.
• – طبق تحقیقات مصرف کودهای نیتروژنه با ترکیب آمونیوم علاوه بر گرمای هوا می تواند باعث عدم جذب کلسیم گردد.

در رابطه با مدیریت آب

• – هر چقدر تنش خشکی و یا نوسانات رطوبتی بیشتر باشد، شدت سوختگی گلگاه بیشتر خواهد بود زیرا رطوبت نقش مهمی در جذب کلسیم توسط گیاه دارد.
• – کاهش تعرق توسط گیاه می تواند به کاهش جریان عناصر غذائی محلول در پیکرۀ گیاهان بینجامد، که به پدیدار شدن چنین علائمی منجر می شود.
• – خسارت دیدگی سیستم ریشه ای گیاه که منجر به کاهش جذب رطوبت از خاک میشود.
• – بالا رفتن میزان شوری یا هدایت الکتریکی محلول خاک (EC) در محدودۀ گسترش ریشه ها که می تواند منجربه “BER” شود.

سوختگی گلگاه فلفل بیشتر در اوایل فصل رخ می‌دهد (به دلیل رشد سریع گیاه، توسعه بیشتر سطح برگ، رشد سریع میوه)، بنابراین اولین میوه‌ها نیز به این عارضه حساس‌تر هستند.

علائم بروز عارضه پوسیدگی گلگاه فلفل ها عبارتند از :

– اولین علائم سوختگی گلگاه فلفل، به صورت لکه‌های آب سوخته در نواحی نزدیک به انتهای میوه (گلگاه) نمایان می‌شود. سپس این لکه‌ها در انتهای میوه توسعه یافته و به شکل لکه‌های چرمی و به رنگ قهوه‌ای متمایل به زرد تغییر می‌یابند.

– ظهور نقاط بافت نرم بر روی میوه ها که به مرور به حالت فرورفته (sunken) در می آیند. این نقاط تدریجاً تیره تر و خشک تر می شوند و گاهاً می ترکند.

این عارضه می تواند محلی برای نفوذ قارچ ها و باکتری های مخرب واقع گردد و بدین ترتیب موجبات زوال میوه های فلفل را فراهم سازد. اغلب قارچ‌های ساپروفیت بر روی این زخم‌ها رشد کرده که سبب پوسیدگی خاکستری تا سیاه رنگ می‌شوند.

میزان خسارات عارضه پوسیدگی گلگاه به عوامل زیر بستگی دارد :

1) واریته گیاه (variety)

2) آب و هوا (weather)

3) نوع خاک (soil type)

4) شیوه زراعت (culture)

برای کنترل بیماری فیزیولوژیک پوسیدگی گلگاه فلفل ها باید :

• – از ارقام مقاوم استفاده شود.
• – اجتناب از بروز تنش های رطوبتی از طریق مدیریت وضعیت رطوبتی خاک نظیر استفاده از انواع مالچ های آلی ، معدنی و شیمیائی جهت جذب بهتر آب توسط ریشه گیاه
• – کاهش عوامل شدت تعرق در گیاه زراعی از جمله سایه اندازی
• – انجام آبیاری کافی برای جلوگیری از بروز پدیده “کمبود فشار بخار” یا “VPD” (vapor pressure deficit) در گیاه زراعی بخصوص در شرایط آب و هوای خشک
• – پاشش برگی محلول “نیترات کلسیم” برای جبران اورژانسی کمبود کلسیم در گیاه زراعی در مناطقی که سوختگی گلگاه شایع میباشد. گرچه محلول‌پاشی کلسیم به دلیل جذب ناچیز توسط برگ و جابجایی کم در گیاه زیاد مناسب نمی‌باشد.
• – بکارگیری تناوب زراعی مناسب برای مدیریت عناصر غذایی خاک از جمله کلسیم
• – کنترل آفات و بیماریهای گیاهی خاکزی که به ریشه های گیاه فلفل صدمه وارد می سازند.
• – بهم زدن منظم خاک سطحی برای هوادار کردن منطقه رشد ریشه ها جهت حفظ توانائی جذب عناصر غذائی مورد نیاز گیاه
• – رفع کمبود کلسیم خاک با استفاده از آهک و کودهای حاوی کلسیم در خاک‌های دارای کمبود آن
• – عدم استفاده از کودهای آمونیومی یا کودهای با منیزیم بالا به دلیل ایجاد اختلال در جذب کلسیم
• – افزایش تعداد دفعات آبیاری در شرایطی که آب آبیاری و خاک مزرعه شور می‌باشد.
• – اصلاح PHخاک.
• – به کارگیری آبیاری قطره ای که در جلوگیری از وقوع عارضه پوسیدگی گلگاه موثر است.

تهیه شده در واحد تحقیق ، توسعه و آموزش فلفل زار

https://felfelzar.ir

felfelzar@yahoo.com