فلفل دلمه‌ای یکی از سبزیجاتی است که به علت شکل زیبا، جنس جذاب، طعم متفاوت و رنگ‌های متنوع بسیار مورد توجه قرار دارد. این گیاه در چهار رنگ مختلف سبز، زرد، نارنجی و قرمز در بازار عرضه می‌شود.

جالب است بدانید که هر کدام از این رنگ‌ها معرف خاصیت ویژه‌ای از این گیاه است و با این که همه آنها شکل اولیه‌ی یکسان، عطر، طعم و خواص مشابهی دارند، ولی دارای تفاوت‌های زیادی نیز می‌باشند.

فلفل دلمه‌ای به علت دارا بودن آب میان‌بافتی فراوان یکی از کم‌کالری‌ترین سبزی‌ها می‌باشد. با وجود اینکه فلفل دلمه‌ای سبز رنگ در میان اکثر افراد شناخته ‌شده‌ تر می‌باشد، اما پیگمان‌های ایجادکننده رنگ قرمز، نارنجی و زرد خواص بسیاری دارند. طعم فلفل دلمه‌ ای همانند دیگر میوه‌ها و سبزیجات با توجه به رسیدن به مرحله‌ی بلوغ نیز تغییر می‌کند. فلفل دلمه‌ ای سبز نسبت به سایر رنگ های آن عطر و طعمی علفی و کال‌تر دارد و کمی تلخ است در صورتی که فلفل دلمه‌ ای قرمز، زرد و نارنجی معمولا شیرین‌تر و به حالت میوه‌ای بیشتر شبیه می‌باشند.

فلفل دلمه‌ای گیاه تندی نیست؛ زیرا کاپسایسین که باعث طعم تندی در فلفل می‌شود، در ای ن فلفل به مقدار بسیار ناچیزی وجود دارد.

چرا فلفل دلمه‌ ای رنگ‌های مختلفی دارد؟

تغییر رنگ فلفل دلمه‌ ای در بعضی موارد براساس درجه‌ی رسیدگی بر روی بوته متفاوت است و مربوط به مدت زمانی می‌شود که فلفل بر روی گیاه اصلی باقی می‌ماند. به همین جهت رنگ فلفل دلمه‌ ای رنگی می‌تواند نمایانگر مرحله‌ی خاصی از رشد و به بلوغ رسیدن آن باشد. گونه‌ی سبز فلفل دلمه‌ ای از ابتدای مرحله‌ی رشد تا زمان رسیدن به بلوغ به رنگ سبز است و تغییر در رنگ آن صورت نمی‌گیرد. بنابراین رنگ فلفل دلمه‌ ای فقط مربوط به رسیدن به زمان بلوغ آن نمی‌شود و می‌تواند با شروع رشد تغییری در رنگ آن ایجاد نشود و برعکس براساس نوع بذری که کاشته شده با ورود به مرحله بلوغ به نارنجی، زرد و یا قرمز تغییر رنگ پیدا کند.

قیمت رنگ های مختلف فلفل دلمه ای

فلفل دلمه‌ ای از جمله سبزیجاتی است که در تنوع رنگی مختلفی وجود دارد و هر رنگ با قیمت متفاوتی در بازار به فروش می‌رسد. فلفل دلمه‌ ای زرد و نارنجی و قرمز نسبت به رنگی که دارند گران‌تر هستند. فلفل دلمه‌ ای سبز با کمترین قیمت و فلفل دلمه‌ ای قرمز با بالاترین قیمت به دست مشتری می‌رسد. قیمت فلفل دلمه‌ ای زرد و نارنجی در بیشتر مواقع چیزی مابین سبز و قرمز است اما می‌تواند در بعضی مواقع هم قیمت فلفل دلمه‌ ای قرمز هم باشد.

آیا رنگ بر ارزش غذایی فلفل دلمه‌ ای تاثیر دارد؟

فلفل دلمه‌ ای سبز نیاز کمتری به زمان رشد بر روی بوته‌ی اصلی دارد به همین جهت ارزش غذایی کمتری نسبت به هم نوع‌های خود دارد. با تمام این وجود فلفل دلمه‌ ای سبز هنوز به عنوان یکی از مقوی‌ترین سبزیجات شناخته می‌شود که سرشار از ویتامین c است.

فلفل دلمه‌ ای قرمز بیشترین زمان برای رشد کامل بر روی بوته‌ی اصلی را می‌گذراند به همین جهت ارزش غذایی بالاتری نسبت به نوع سبز خود دارد. این نوع فلفل بیش از ده برابر فلفل دلمه‌ ای قرمز ویتامین A و C دارد.

فلفل دلمه‌ای، دارای فیبر و سایر ریزمغذی‌ها

فلفل دلمه‌ای سرشار از ویتامین‌های گروه B مانند تیامین، ریبوفلاوین و B6 است که ویتامین‌های موثر در تبدیل مواد غذایی به انرژی می‌باشند. فلفل دلمه‌ای همچنین گیاهی سرشار از فیبر، پروتئین و آهن می‌باشد. فیبر در غذاهای گیاهی مانند میوه‌ها، سبزی‌ها، غلات کامل و حبوبات یافت می‌شود و بدن برخلاف پروتئین، کربوهیدرات و چربی نمی‌تواند آن را هضم کند و در دستگاه گوارش با اتصال به چربی‌ها و افزایش دفع آن‌ها، موجب کاهش فشارخون و کلسترول خون می‌گردد. همچنین موجب جذب آهسته‌تر قند خون می‌شود. در نتیجه باعث می‌شود تا قند خون در حیطه نرمال ثابت بماند. از اثرات دیگر فیبر، التیام التهاب‌های ایجادشده در قسمت‌های مختلف بدن می‌باشد.

فلفل دلمه‌ای سبز

این سبزی خوش عطر و طعم سرشار از منیزیم و ویتامین است علت رنگ سبز آن، مقادیر فراوان کلروفیل در آن می‌باشد که در پیوند با منیزیم است. منیزیم در بهبود حافظه و یادگیری اثرات زیادی دارد. همچنین منیزیم در جهت کاهش فشارخون موثر است. مقادیر فراوان B6 و منیزیم موجود در فلفل دلمه‌ای سبز، باعث کاهش اضطراب ناشی از سندرم پیش از قاعدگی می‌شود و به منظور بهبود علائم این سندرم موثر می‌باشد. فلفل دلمه‌ای سبز ویتامین E فراوانی دارد که در بهبود عملکرد سیستم ایمنی و محافظت سلولی اثر دارد.

فلفل دلمه‌ای زرد

با اینکه فلفل دلمه‌ای سبزرنگ متداول‌ترین نوع فلفل دلمه‌ای در قفسه مغازه‌ها می‌باشد؛ اما نوع زرد آن محتوای مقدار بیشتری از انواع ویتامین‌ها است. فلفل دلمه‌ای زرد منبع بسیار خوبی از ویتامین C است. یک فلفل دلمه‌ای متوسط زردرنگ نیمی از نیاز روزانه به ویتامین C را بر آورده می‌کند. ویتامین C به منظور پیشگیری از آرتریت، سلامت دندان و استخوان اثر دارد.  نیاسین که از ویتامین‌های گروه B می‌باشد، به منظور تامین سلامت پوست، سیستم عصبی و سیستم گوارشی موثر است. همچنین این فلفل سرشار از فولات است که برای پیشگیری از نقایص مادرزادی کاربرد دارد.

فلفل دلمه ای نارنجی

فلفل دلمه ای نارتجی سرشار از ویتامین  C است. ویتامین C یک ماده مغذی است که از شما در برابر بیماری ها محافظت می کند. همچنین در تولید کلاژن پوست موثر بوده و به بهبود زخم ها کمک می کند. خوردن غذاهای غنی از ویتامین C باعث می شود بدن شما آهن موجود در وعده های غذایی را راحت تر جذب کند. به همین دلیل ترکیب کردن فلفل دلمه‌ای نارنجی با ماهی یا مرغ راه خوبی برای افزایش ذخایر آهن است.

منبع غنی فیبر است. فیبر بدون کالری است و به آهستگی هضم می شود که استفاده از آن راهی خوب برای کنترل اشتهاست. دریافت فیبر کافی در روز همچنین باعث بهبود سطح کلسترول شده و همزمان خطر ابتلا به بیماری قلبی را کاهش می دهد. فیبر هضم و عملکرد روده را تنظیم می کند و می تواند برای رفع یبوست استفاده شود.

فلفل دلمه ای نارنجی سرشار از آنتی اکسیدان ها و همچنین منبع خوبی از ویتامین  B6 است. سطح قند خون ثابت به دریافت مقدار مناسب ویتامین B6 بستگی دارد. ویتامین B6 به بدن کمک می کند تا پروتئین و گلبول های قرمز خون را متابولیزه کند. همچنین به عملکرد سیستم ایمنی و عصبی بدن کمک می کند. دریافت منابع ناکافی B6 می تواند منجر به کم خونی شود زیرا مسئول حرکت هموگلوبین در جریان خون است.

فلفل دلمه‌ای قرمز

فلفل دلمه‌ای سبز رنگ وقتی خیلی رسیده می‌شود به رنگ قرمز تبدیل می‌شود که رسیده‌تر، شیرین‌تر و با طعمی ملایم‌تر است. ویتامین C و کاروتنوئیدها در حالت رسیده بیشتر هستند. همچنین ظرفیت آنتی‌اکسیدانی در فلفل دلمه‌ای قرمزرنگ بیشتر از فلفل دلمه‌ای سبز می‌باشد. با وجود اینکه فلفل دلمه‌ای سبز و زرد هم منابع خوبی از ویتامین C می‌باشند، اما فلفل دلمه‌ای قرمز بیش‌ترین میزان ویتامین C  را دارا می‌باشد. به گونه‌ای که دو برابر نیاز روزانه به ویتامین C را تامین می‌کند. ویتامین  Cیک آنتی‌اکسیدان بسیار قوی می‌باشد. ویتامین C در تسریع روند بهبود عفونت‌ها، ترمیم زخم‌ها و جراحات پوستی، تولید کلاژن موجود در غضروف‌ها و مفاصل استخوانی، تامین سلامت استخوان‌ها و دندان‌ها و استحکام رگ‌های خونی موثر است.

همچنین فلفل دلمه‌ای قرمز 55 تا 75 درصد نیاز روزانه بدن به مواد مغذی مورد نیاز در سلامت استخوان را تامین می‌نماید. این مسئله به دلیل دارا بودن مقادیر فراوانی از ریزمغذی‌هایی چون: کلسیم، آهن، منیزیم، فسفر، پتاسیم و روی می‌باشد که همگی، از مواد مغذی مورد نیاز در استحکام و حفظ بافت استخوانی می‌باشند.

مسئول رنگ قرمز شفاف در فلفل دلمه‌ای، لیکوپن می‌باشد که آنتی‌اکسیدان بسیار قوی است؛ و تحقیقات متعدد ثابت کرده است که لیکوپن از سرطان پروستات و بیماری‌های قلبی پیشگیری می‌کند. لیکوپن ماده‌ای است که وقتی در معرض حرارت قرار بگیرد، آزاد می‌شود. بدین منظور لازم است کمی آن را در روغن تفت داد یا کبابی کرد.

ادویه پاپریکا، از فلفل دلمه‌ای قرمز رنگ یا فلفل چیلی قرمز گرفته می‌شود. این ادویه به منظور بهبود طعم در غذاها بسیار کاربرد دارد. این ادویه سرشار از ویتامین A، E و نیز ویتامین B می‌باشد که ویتامین E در تقویت نور و ترانسمیترهای سیستم اعصاب و رشد و نمو سلول‌های بدن موثر می‌باشد.

به منظور تهیه فلفل دلمه‌ای قرمز، باید توجه کرد که رنگ آن روشن باشد و پوست سفتی داشته باشد. ولی فلفل‌هایی که پوست کدر و چروکیده دارند، به سمت فرآیند فساد پیش می‌روند و مواد مغذی‌شان به شدت افت می‌کند.

و در پایان

فلفل‌های زرد، نارنجی و قرمز منبع بسیار خوبی از کاروتنوئیدها هستند. کاروتنوئیدها گروهی از مواد شیمیایی گیاهی می‌باشند که سلامت چشم‌ها را به همراه دارند. کاروتنوئیدهای موجود در فلفل‌های دلمه‌ای عبارتند از:

1- بتاکاروتن که مسئول ایجاد رنگ نارنجی در هویج، کدو حلوایی، فلفل دلمه‌ای نارنجی و… می‌باشد، در سلول‌های بینایی تبدیل به ویتامین A می‌شود؛ که این ویتامین به منظور تقویت فرآیند بینایی بالاخص در نور کم کاربرد دارد. همچنین این ویتامین در بهبود عملکرد سیستم ایمنی و سلول‌های شاخی پوست موثر می‌باشد. بتاکاروتن همچنین از آنتی‌اکسیدان‌های بسیار قوی می‌باشد که افراد را در برابر ابتلا به سرطان و بیماری‌های قلبی محافظت می‌کند.

2- لوتئین و زآگزانتین که رنگ زرد را در زردآلو، فلفل دلمه‌ای زرد و … ایجاد می‌کند. از مواد اصلی تشکیل‌دهنده ماکولای چشم می‌باشند و ماکولای چشم را از آسیب‌های ناشی از افزایش سن محافظت می‌کنند و کمبود آن‌ها آب مروارید را در پی دارد. در حقیقت فلفل دلمه‌ای زرد و نارنجی را می‌توان نوعی عینک آفتابی طبیعی برای چشم‌ها دانست.

توجه:  انواع فلفل از جمله فلفل دلمه‌ای جزء مواد غذایی آلرژی‌زا محسوب می‌شوند و بهتر است افرادی که پوستی حساس و تحریک‌پذیر دارند و با مصرف غذاهای آلرژی‌زا دچار جوش، کهیر، آکنه و اگزمای پوستی می‌شوند، انواع فلفل‌های دلمه‌ای را از رژیم غذایی خود حذف نمایند.

تهیه شده در واحد تحقیق، توسعه و آموزش فلفل زار

https://felfelzar.ir

felfelzar@yahoo.com