هنگام پرورش فلفل، به اقدامات پیشگیرانه توجه ویژه ای می شود. مراقبت و بازرسی منظم از بوته ها برای تشخیص به موقع آفات یا بیماری ها ضروری است. اگر علت به موقع مشخص نشود و درمان انجام نشود، گیاهان مبتلا می توانند به مدت 1-2 هفته بمیرند. سرسبزی فراوان و محیط مرطوب شرایط مطلوبی را برای پیشرفت در بیماری های مختلف و یا آلودگی به حشرات ایجاد می کند. باغداران بعد از مشکل پژمردگی نهال های کاشته شده، مسئله کنترل آفات و بیماری در فلفل را در جایگاه دوم قرار دادند. بنابراین، شما نباید از اولین علائم آسیب به یک گیاه یا میوه چشم پوشی کنید!

بیماریهای ویروسی (Virus diseases): 

علائم

1) بازماندگی رشد (stunting)

2) بدشکلی برگ ها (leaf distortion)

3) تغییر رنگ موزائیکی برگ ها (mosaic leaf discoloration)

4) لکه های رنگ پریده بر روی میوه ها (spots discoloration fruit)

کنترل

هیچ سم یا ماده ی شیمیایی برای مبارزه با بیماری ویروسی در گیاهان وجود ندارد. بنابراین باید تا حد ممکن از آلوده شدن گیاهان جلوگیری کنید و مدیریت مزرعه یا باغ را با دقت بیشتری انجام دهید.

برخی از بیماری های ویروسی بوته های فلفل دلمه ای :

ویروس موزاییک توتون و تنباکو(Tobacco Mosaic Virus)

این بیماری ویروسی گیاهی اولین بار در گیاه تنباکو شناسایی شد، بنابراین آن را ویروس تنباکو نامیدند. ویروس موزاییک تنباکو همانند دیگر ویروس های پاتوژن گیاهی، دارای طیف وسیعی از میزبان ها هستند. مطالعات نشان می دهد این ویروس ۹ خانواده گیاهی و حداقل ۱۲۵ گونه جداگانه از جمله تنباکو، گوجه فرنگی، فلفل دلمه ای و سایر گونه های خانواده سولاناسه Solanaceae، خیار و تعدادی از گیاهان زینتی را آلوده می کند. ویروس موزاییک تنباکو که یکی از شایع ترین بیماری های ویروسی در گیاهان را سبب می شود، می تواند تنها در یک سلول زنده تکثیر شود. این ویروس می تواند در بخش خفته ی یک گیاه مرده که بذر آن است، زنده بماند و زمانی که گیاه دوباره شروع به رشد کرد، آن را آلوده کند. زمانی که یک گیاه آلوده باشد غیر از بخش های کوچکی در مریستم نوک شاخه ها، تقریبا تمام بخش های آن آلوده خواهد بود.

علائم بیماری ویروسی موزاییک تنباکو

– در برگ‌ها، لکه هایی با الگوی موزاییک به رنگ سبز روشن و تیره خالدار و گاهی زرد ایجاد شده (اغلب به نظر می‌رسند که رنگارنگ هستند)، همچنین ممکن است ضخیم، چروکیده، شکننده و منحرف شوند.

– کاهش سرعت یا توقف رشد بوته (این موضوع بسته به سن، تنوع گیاه و سویه ویروس، متفاوت است ممکن است تأثیر قابل توجهی بر روی گیاه نداشته و فقط کمی رشد آن را را کاهش دهند یا اینکه باعث کوتاه شدن رشد و کاهش شدید برداشت شوند. اما بطورکلی معمولاً گیاهان را از بین نمیبرند).

– بدشکلی و بدفرمی برگ ها و نقاط جوان تر بوته

– ایجاد خطوط زرد رنگ روی برگ ها (به خصوص در گیاهان تک لپه)، لکه های زرد روی برگ ها و زردی رگبرگ ها

– کلروزیس کلی (سیستمی)، نکروز کلی

– ریزش برگ ها در بوته های فلفل

علائم نام برده در بوته هایی که دچار تنش دمایی، حمله ی آفات، کمبود یا بیش بود مواد معدنی و مسمومیت با علف کش ها یا تنظیم کننده های رشد شده اند، نیز دیده می شود.

عوامل انتقال بیماری ویروسی موزاییک تنباکو

– تماس دو گیاه با یکدیگر مهم ترین عامل پخش این ویروس است.

– تماس دست آلوده با گیاه سالم

– تماس لباس نیروهای انسانی و ابزار کشاورزی با گیاه آلوده به بیماری ویروسی و سپس تماس با دیگر گیاهان سالم (زمانی که بر روی یک بوته عملیات کشاورزی انجام می شود آسیب دیدن چند سلول و بافت خارجی بسیار طبیعی است، در این حالت اگر گیاه آلوده باشد و شیره ی آن از بخش آسیب دیده به ابزار، لباس و یا دست ما برخورد کند، ویروس به راحتی منتقل می شود).

– آفاتی که شیره ی گیاهی را می مکند، مانند شته ها، نمی توانند سبب انتقال ویروس شوند اما آفاتی که بافت گیاه را می جوند، ماند ملخ ها، می توانند سبب انتقال بیماری ویروسی شوند، اما اهمیت چندانی ندارد.(ویروس موزائیک توتون با بذر توتون منتقل نمیشود، ولی با سایر بذور مثل بذر گوجه فرنگی انتقال مییابد. بنابرین، گیاهچه ی توتون همیشه سالم است و بجز ملخ که آنرا بطور مکانیکی منتقل میکند حشره ی ناقل دیگری وجود ندارد).

– تکثیر گیاهان یکی از مهم ترین عوامل انتقال بیماری ویروسی موزاییک است. حین تهیه ی قلمه در صورتی که گیاه آلوده باشد، تمام قلمه ها و البته بوته های دختری دچار این بیماری ویروسی خواهند شد.

– این ویروس اغلب در تنباکوی سیگار یافت می‌شود و سیگاری‌ها می‌توانند ویروس را از طریق دست‌های خود منتقل کنند.

مدیریت بیماری ویروسی موزاییک تنباکو

– استفاده از ارقام مقاوم به این بیماری

– استفاده از بذور عاری از بیماری

– استفاده از بذوری که مدتی از تازگی آنها گذشته است (برخی ویروس هایی که در بذرها تجمع کرده اند، طی یک تا دو سال از بین می روند و کاشت آن ها با مشکل مواجه نخواهد شد. بنابراین بهتر است بذر های خیلی تازه خریداری نکنید).

– خیساندن بذور مصرفی در محلول 10% “تری سدیم فسفات” (trisodium phosphate) برای مدت 2 ساعت

– بررسی نشاها قبل از خرید از نظر علائم خال‌خالی، کوتوله‌گی یا کوتاه‌قدی

– عدم تکثیر گیاهان به روش رویشی

– استفاده از خاک حاصلخیز و آب کافی

– کنترل رفت و آمد افراد سیگاری در گلخانه

– عدم لمس گیاهان مرطوب

– رعایت بهداشت زراعی و کنترل به موقع آفات مزبور

– خارج کردن تمامی علف های هرز با ریشه از زمین و خارج کردن تمامی بقایای گیاهی از گلخانه

– از بین بردن تمامی گیاهانی که دارای علائم ذکر شده هستند.

– ضد عفونی سازهای گلخانه، دستگیره ی درها، دکمه های تنظیمات تجهیزات گلخانه

– قرار دادن ابزار های مربوط به عملیات کشاورزی به مدت ده دقیقه در مواد ضدعفونی و سپس شستن آنها با آب

– مرتب شستن دستها با آب و صابون (مخصوصاً پس از دست زدن به گیاهان آلوده)

– مرتب شستن لباس های مربوط به گلخانه یا مزرعه

تهیه شده در واحد تحقیق، توسعه و آموزش فلفل زار

https://felfelzar.ir

Felfelzar@yahoo.com